شکست چیزی است که همه‌ی کارآفرینان از آن می‌ترسند. اگر شما در فضای کسب و کار حضور دارید، احتمالا داستان شکست استارتاپ‌های مختلف که از آن می‌توان چیزهای مختلفی برای یادگیری و اعمال تغییرات بر روی محصول و کسب و کارتان یافت شنیده اید. به هر حال این نکات برای محصولی که شما ارائه می‌کنید نیز صدق می‌کند و درس‌های زیادی از اشتباهات کارآفرینان وجود دارد که از آنان یاد بگیرید.
در ادامه 7 درس مهم از آنتونیو کالابرس بنیان گذار استارتاپ «Boonle» و کارآفرینی که در استارتاپ‌های مختلف خود شکست را تجربه کرده به شما خواهم گفت.
1. فقط نفروشید، داستان سرایی کنید
برجسته کردن ویژگی‌ها و مزایای محصول یا خدمات شما استراتژی رایجی است که اغلب در وبسایت و دیگر ابزارهای بازاریابی استفاده می‌شود. اکثر کسب و کارها هم از این استراتژی مشابه بهره می‌برند و این نوع از اطلاعات کاری که شما انجام می‌دهید را توضیح می‌دهد اما باعث می‌شود تجربه‌ی فروش موثر را از دست بدهید، درواقع این چیزی نیست که مشتریان را متقاعد به خرید از شما کند. بلکه داستان سرایی احساسات مشتری بالقوه را برانگیخته می‌کند. اگر با داستان خود احساس کاربران را به درستی برانگیخته کنید، نتیجه‌ی آن و افزایش میزان مشتریان را خواهید دید.
2. استراتژیک باشید
سعی نکنید کسب و کاری غیراستراتژیک بسازید. به این فکر نباشید که می‌دانید بازار چگونه به محصولتان واکنش نشان خواهد داد، چه روش‌های تبلیغاتی بازدهی دارد یا چه هزینه‌هایی باید بپردازید. بلکه به این فکر باشید که آیا تحقیق بازار انجام داده‌اید و برای هر مرحله از مسیر استراتژی مجزا دارید؟
3. آهسته حرکت نکنید
اگر استارتاپ هستید، حرکت آهسته در مسیر می‌تواند زیان بار باشد. نه تنها مزایای خود در رقابت را از دست می‌دهید، بلکه می‌تواند انگیزه‌ی شما را نیز کاهش دهد. از حرکت سریع خود در طول مسیر اطمینان حاصل کنید، البته نه آن قدر سریع که توجهتان به جزئیات را از دست بدهید. سرعتی متناسب پیدا کنید که بتوانید با آن کار کنید و اجازه‌ی تصمیم گیری هوشمندانه در طی مسیر کسب و کارتان را بدهد.
در همین رابطه بخوانید: بهترین روش‌های تامین سرمایه‌ی استارتاپ در ایران
4. نیاز را پیدا کنید
فقط به این خاطر که خود، بهترین دوستتان و مادربزرگتان تصور می‌کنید ایده و مدل کسب کارتان (Business Model) مناسب است به این معنا نیست که کسب و کار و محصولی درست دارید. به سرعت برای کار بر روی پروتوتایپ (ProtoType) یا ام وی پی (MVP) جهت تست بر روی مشتریان بالقوه‌ی واقعی اقدام کنید. بازخوردهای ارزشمند بگیرید، محصول و مدل کسب و کارتان را به میزان نیاز بهبود دهید و این پروسه را تا زمان رسیدن به اینکه چه چیزی درست کار می‌کند تکرار کنید.
5. از شکست نترسید و آن را بپذیرید
قرار دادن خودتان در وضعیت‌های سخت می‌تواند منجر به برتری استارتاپتان شود. اگرچه، همیشه به این معنی نیست که با هر قدمی که برمی‌دارید موفق‌تر خواهید شد. ایده‌های جدید را با این نگرش که اگر شکست بخورد خودم را بهبود داده‌ام و از آن تجربه کسب کرده‌ام جلو ببرید.
6. برای کسب سود استارتاپ راه اندازی نکنید
افراد موفق همگی می‌دانند که اگر کسب و کاری صرفا با هدف کسب سود راه اندازی شود، باید برای شکست آماده شود. همان طور که سایمون سینک در سخنرانی تد گفت «چرایی را پیدا کنید».
در همین رابطه بخوانید: 5 کاری که باید برای داشتن استارتاپی موفق انجام دهیم
7. هر کاری را خودتان انجام ندهید
قطعا، در ابتدای مسیر ممکن است خودتان به تنهایی نیازها را رفع کنید و هر کاری را انجام دهید. اما به مرور شیوه‌ی کاری خود را برای بقیه‌ی کارمندان توضیح دهید و تیمی از افرادی بسازید که نگرش شما را به کار می‌گیرند. تقویت دیگران برای تمرکز بر چرایی و استراتژی کسب و کارتان کمک می‌کند.
به عنوان یک کارآفرین، ممکن است اشتباهاتی مرتکب شوید، با شکست‌هایی مواجه شوید و یا رشد کنید. از اشتباهاتی که خود و تیمتان مرتکب می‌شوید درس بگیرید و برای موفقیت تلاش کنید.
نمونه‌ای از شکست استارتاپ‌های ایرانی
همه‌ی ما نام دو استارتاپ ریحون و چیلیوری را حداقل یک بار شنیده‌ایم. تا همین چند سال پیش از استارتاپ‌های موفق ایران بودند. هر دو در صنعت سفارش غذا فعالیت می‌کردند. ریحون فعالیتش را از سال 1393 و چیلیوری از سال 1394 شروع کرد. هر دو موفق به جذب سرمایه شدند و سرآوا که یکی از سرمایه گذاران هر دو استارتاپ بود بر هر دو سرمایه گذاری کرده بود. برای رقابت با اسنپ فود با یکدیگر ادغام شدند. با این ادغام قرار بود رشد 60 درصدی در تعداد مشتریان و رشد 40 درصدی در تعداد رستوران‌ها صورت بگیرد. اما در اسفند 98 بود که علیرضا صادقیان (از بنیانگذاران چیلیوری) از افت 70 درصدی سفارش آنلاین غذا در بحران کرونا خبر داد و دلیل دیگر شکستشان را انحصارطلبی اسنپ فود دانست. چیلیوری در بیانیه‌ی خود رقابت ناسالم و اینکه اسنپ فود مانع همکاری رستوران‌ها با چیلیوری می‌شد را مطرح کرد. از شکست چیلیوری می‌توان درس گرفت که کسب و کارها باید برای رویارویی با شرایط مختلف آماده باشند و خود را با آن سازگار کنند. با به وجود آمدن شرایط غیرمنتظره باید به سرعت استراتژی جدیدی را به کار بگیرند.
به هر حال راه اندازی استارتاپ در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته چالش‌های بیشتری دارد. مثلا یکی از چالش‌های استارتاپ‌ها در ایران انحصارطلبی دولت در برخی حوزه‌ها است که اجازه‌ی فعالیت به بخش خصوصی را در آن نمی‌دهد. خوشبختانه و با پیشرفت اکوسیستم استارتاپ در کشورمان تعداد استارتاپ‌های موفق ایران بیشتر از قبل شده است.
پاسخگویی سریع به مشتری؛ درسی مهم برای استارتاپ‌ها
یکی از درس‌هایی که از اشتباهات برخی استارتاپ‌ها و با توجه به نارضایتی کاربران در شبکه‌های اجتماعی مختلف می‌توان گرفت فراهم کردن سیستم پشتیبانی مشتریانی است که به سرعت و به بهترین شکل مشکلات مشتریان را رفع کند. ارتباط تلفنی با مشتری به دلیل سرعت بالا و حس مثبتی که در ارتباط صوتی ایجاد می‌کند گزینه‌ی مناسبی است. برای داشتن سیستم ارتباط تلفنی با مشتریان باید سخت افزار و نرم افزارهای مختلفی را خریداری کرد که این هزینه‌ها برای یک استارتاپ قطعا به صرفه نیست.
بنابراین ما در دفترشما تصمیم گرفتیم با سیستم سانترال ابری مرکز تماسی آنلاین را در فضای ابری برای استارتاپ‌ها پیاده سازی کنیم. امکاناتی مانند آوای انتظار، تعریف داخلی، تلفن گویا، گزارش تماس‌ها و حتی فکس اینترنتی را فراهم کردیم. برای راه اندازی سیستم پشتیبانی تلفنی کافی است از سرویس نوپا که ویژه‌ی استارتاپ‌ها طراحی شده استفاده کنید. لازم به ذکر است امکان استفاده‌ی رایگان به مدت 15 روز از سرویس وجود دارد.
به نظر شما چه درس‌های دیگری از شکست برخی استارتاپ‌ها می‌توان گرفت؟
