به همان میزان که تکنولوژی با سرعت زیاد در حال پیشرفت است، مجرمان نیز همگام با عصر جدید، از روش‌های نوین برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین انواع کلاهبرداری در دهه‌های اخیر، کلاهبرداری تلفنی است. در این روش افراد به بهانه‌های مختلف با شما تماس می‌گیرند و از اطلاعات شخصی و حساب مالی شما سوءاستفاده می‌کنند.
متأسفانه، کلاهبرداری تلفنی هر روز گریبان قربانیان زیادی را در سراسر جهان می‌گیرد؛ اما خبر خوب این‌که با شناسایی انواع روش‌های این نوع کلاهبرداری می‌توان هوشمندانه عمل کرد و از دام سودجویان گریخت. در این مطلب ضمن معرفی انواع کلاهبرداری تلفنی از جمله وانگیری، راهکارهایی برای مقابله با آنها نیز ارائه خواهیم داد.
کلاهبرداری تلفنی چیست؟
کلاهبرداری تلفنی شامل مجموعه‌ای از روش‌ها برای فریب افراد از طریق برقراری تماس تلفنی است. در این نوع کلاهبرداری افراد سودجو به روش‌های مختلف مانند تهدید یا وعده‌های اغواکننده، قربانیان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. آنها سعی می‌کنند افراد را وادار به افشای اطلاعات خصوصی کنند یا با اغوای قربانیان از آنها پول دریافت کنند.
بسیاری از کلاهبرداران تلفنی به دلیل عدم نیاز به تجهیزات، ناشناس ماندن و احتمال کم پیگیری قربانیان به سمت این نوع کلاهبرداری می‌روند. بااین‌حال با اعلام شماره تلفن کلاهبرداری به پلیس فتا امکان پیگیری این جرم وجود دارد. پلیس فتا نهاد تخصصی برای مبارزه با جرایم سایبری است که شکایت کلاهبرداری تلفنی شما را بررسی و پیگیری می‌کند. کلاهبرداری تلفنی نشانه‌هایی دارد که به برخی از آنها در ادامه اشاره کرده‌ایم:
- درخواست فوری برای دریافت اطلاعات شخصی یا بانکی؛
- ارائه پیشنهادها و جوایز غیرواقعی و وسوسه‌کننده؛
- شماره‌های ناشناس بین‌المللی؛
- تهدید یا دادن وعده‌های دروغین؛
- ایجاد حس همدلی و دلسوزی برای دریافت پول.
10 روش کلاهبرداری با تلفن
کلاهبرداری تلفنی انواع مختلف دارد و مجرمان با به‌کارگیری روش‌های متقلبانه سعی می‌کنند با جلب اعتماد افراد از آنها سوءاستفاده کنند. آشنایی با انواع روش‌های کلاهبرداری تلفنی به شما کمک می‌کند تا در این موارد حواس خود را جمع کنید و از اطلاعات شخصی و اموال خود حفاظت کنید.
1- تماس جعلی از مراکز رسمی
یکی از روش‌های متداول کلاهبرداری تلفنی، برقراری تماس جعلی با عناوین مختلف از مراکز رسمی است. در این روش کلاهبرداران خود به‌عنوان نماینده بانک، کارمند اداره مالیات، کارمند دادگستری یا نیروی انتظامی معرفی می‌کنند. آنها از این طریق اطلاعات بانکی شما را دریافت می‌کنند یا از شما می‌خواهند مبلغی را برایشان واریز کنید تا دادنامه یا هر نامه قضایی یا رسمی را برای شما ارسال کنند.
در تماس‌های جعلی از مراکز رسمی، اغلب مجرمان مدعی می‌شوند که شما تخلف یا بدهی دارید و به توقیف حساب یا بازداشت تهدیدتان می‌کنند؛ درنهایت نیز اطلاعات کارت و کد تأیید پیامکی را از شما می‌گیرند و حسابتان را خالی می‌کنند. همچنین ممکن است با قراردادن شما در شرایط اضطرار و نگرانی، از شما بخواهند مبلغی را واریز کنید. ممکن است مبالغ درخواست شده زیاد نباشد تا شما در آینده به دنبال شکایت و پیگیری قضایی نروید.
2- کلاهبرداری با وعده جایزه و برنده شدن در قرعه‌کشی
«مژده، شما برنده خوش‌شانس ما شدید!».
اگرچه شنیدن این خبر از پشت تلفن بسیار خوشایند است، اما گاهی این جمله آغاز کلاهبرداری تلفنی است. در این روش، افراد سودجو به شما وعده جایزه‌ای را می‌دهند که هیچ‌گاه آن را دریافت نخواهید کرد. آنها به شما می‌گویند در قرعه‌کشی فلان بانک یا موسسه برنده شده‌اید و حال باید هزینه ارسال یا مالیات را پرداخت کنید تا جایزه به دست‌تان برسد.
اگرچه این روش بسیار ساده است، اما می‌توانند با تحت‌تأثیر قراردادن احساسات، آسیب مالی و اجتماعی به‌دنبال داشته باشند؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم عجولانه تصمیم نگیرید و تا مطمئن نشدید، اطلاعات شخصی خود را فاش نکنید.
به‌عنوان مثال، شما می‌توانید با شماره‌های رسمی آن موسسه یا بانک تماس بگیرید و درستی ادعای تماس‌گیرنده را بررسی کنید. اگر ادعای فرد درست باشد، حتی پس از قطع تماس تلفنی و اطمینان از حرف او، امکان دریافت هدیه برای شما وجود دارد، بنابراین دلیلی برای عجله یا رفتار هیجانی وجود ندارد.
3- حملات وانگیری
وانگیری (Wangiri) کلمه‌ای ژاپنی است که آن را می‌توان «کلاهبرداری با یک زنگ» ترجمه کرد. در این روش تماس‌گیرنده از طریق شماره‌های بین‌المللی با شما تماس برقرار می‌کند و پس از یک زنگ، تماس را قطع می‌کند. با این‌کار ممکن است کنجکاوی شما برانگیخته شود و سعی کنید مجدد با شماره ناشناس بین‌المللی تماس بگیرید. دراین‌صورت قربانی حملات وانگیری می‌شوید و تماس پرهزینه‌ای روی دست‌تان می‌ماند.
بهترین کار برای مقابله با حملات وانگیری این است که به شماره‌های بین‌المللی ناشناس پاسخ ندهید و پس از قطع تماس، نیز با آنها ارتباط نگیرید. همچنین می‌توانید در تنظیمات گوشی خود برخی از پیش‌شماره‌ها را مسدود کنید.
4- کلاهبرداری با تلفن ثابت
کلاهبرداری تلفنی تنها به تماس‌های جعلی به تلفن‌های همراه محدود نمی‌شود. در برخی موارد افراد با خطوط ثابت با تلفن منزل یا دفاتر شما تماس می‌گیرند تا اعتماد شما را بیشتر جلب کنند. در کلاهبرداری با تلفن ثابت مجرمان خود را عضو یک مرکز معتبر یا کسب‌وکار موفق معرفی می‌کنند و با ارائه خدمات دروغین، اطلاعات شما را دریافت می‌کنند.
توجه داشته باشید، صرف استفاده از خط تلفن ثابت و داشتن یک سیستم تلفن گویا که در پیام آغازین، خود را به نام شرکت یا بانکی معتبر معرفی می‌کند؛ دلیل بر اعتبار فرد یا آن کسب و کار نیست. بهترین روش اطمینان این است که تصمیمات مالی را به صورت لحظه‌ای نگیرید و با بررسی مدارک و فعالیت شرکت از اعتبار آن مطلع شوید.
5- تماس جعلی از مراکز خیریه
از دیگر روش‌های کلاهبرداری تلفنی، سوءاستفاده از نام مراکز خیریه و جریحه‌دار کردن عواطف مردم برای کمک به این مراکز است. در این نوع تماس‌ها کلاهبرداران با لحنی محترمانه و احساسی خود را عضوی از یک مؤسسه خیریه معرفی می‌کنند و از شما برای درمان بیماران، تهیه جهیزیه برای نیازمندان یا کمک‌هزینه تحصیل کودکان طلب پول می‌کنند.
در تماس‌های جعلی از سوی مراکز خیریه اغلب سودجویان داستان تأثیرگذاری برای تحریک احساسات شما نقل می‌نمایند و طلب کمک فوری می‌کنند. ازآنجاکه در این نوع کلاهبرداری، عواطف انسانی حرف اول را می‌زند، بسیاری از مردم توانایی نه گفتن را ندارند و بدون تحقیق به آنها کمک مالی می‌کنند. در این موارد، اگرچه شما نیت خیری در سر دارید و ممکن است مبلغ بالایی هم متضرر نشوید، اما برای رهایی از این دام، بهتر است تا از اعتبار مؤسسه خیریه مطمئن نشدید، اطلاعات خود را افشا نکنید و واریز پول انجام ندهید و به رشد چنین کلاهبرداری‌هایی در سطح جامعه کمک نکنید.
6- کلاهبرداری تلفنی برای فروش محصولات جعلی یا بی‌کیفیت
هرچند که بسیاری از کسب‌وکارها سعی می‌کنند با بازاریابی تلفنی محصولات یا خدمات خود را به دیگران معرفی کنند، اما گاهی این تماس‌ها از سوی شرکت‌های معتبر صورت نمی‌گیرد. در روش فروش محصولات جعلی مجرمان سعی می‌کنند محصولات خود را با تخفیف‌های ویژه به شما بفروشند و در ازای آن مبلغی را دریافت کنند.
گاهی این پیشنهادها چنان وسوسه‌کننده است که شما اعتماد می‌کنید و محصولی را خریداری می‌کنید که شاید هیچ‌گاه به دست‌تان نرسد. البته در مواردی نیز محصول ارسال می‌شود که کیفیت آن در برابر پولی که پرداخت کردید، بسیار پایین است.
پیشنهاد می‌کنیم حتی اگر برای خرید محصول مشتاق شده‌اید، عجولانه تصمیم نگیرید، اطلاعات محصول، شرکت ارائه‌دهنده و وب‌سایت آن را بپرسید و سپس در گوگل جستجو کنید. اگر وب‌سایت نشان اینماد دارد روی نشان کلیک کنید تا از درستی آن مطلع شوید.
پیشنهاد مطالعه: چگونه با تلفن ابری اینماد بگیریم؟
7- کلاهبرداری تلفنی از مراکز تقلبی بیمه
از روش‌های دیگر کلاهبرداری تلفنی، برقراری تماس‌های جعلی از مراکز بیمه است. در این روش مجرمان ادعا می‌کنند که کارمند بیمه هستند و برای به‌روزرسانی بیمه شما نیاز به اطلاعات شخصی و بانکی‌تان دارد. سپس آنها با دردست‌داشتن اطلاعات خصوصی شما نسبت به سرقت از حسابتان اقدام کرده و از اعتمادتان سوءاستفاده می‌کنند.
8- کلاهبرداری تلفنی از طریق ارائه وام‌های نامعتبر
برخی کلاهبرداران با تماس تلفنی خود را نماینده مؤسسات مالی یا مراکز اعتبارسنجی معرفی می‌کنند و وعده وام فوری، کم‌بهره و بدون ضامن را به شما می‌دهند. این افراد با جملاتی مانند «شما برنده وام 50 میلیونی بدون ضامن شدید» یا «با پرداخت 100 هزار تومان، در عرض 24 ساعت وام خود را دریافت کنید»، شما را تحریک به ارائه اطلاعات خصوصی‌تان می‌کنند. سپس با وعده‌های جذاب، از شما هزینه ثبت‌نام دریافت می‌کنند یا با اطلاعاتی که در اختیارشان قرار دادید، حسابتان را دست‌کاری می‌کنند.
کلاهبرداری تلفنی کارت بانکی روش متداولی است که در آن شماره کارت، رمز و تأییدیه پیامکی از شما گرفته می‌شود و در کسری از ثانیه حسابتان خالی می‌شود؛ بنابراین سعی کنید در برابر وعده‌های فریبنده این افراد مقاومت کنید و تا از اعتبار مؤسسات مالی مطمئن نشدید، اطلاعات خود را فاش نکنید.
9- کلاهبرداری از طریق جعل هویت افراد خانواده
روش دیگر برای کلاهبرداری تلفنی این است که فرد سودجو اطلاعات یکی از نزدیکان شما را جعل می‌کند و به روش‌های مختلف از شما درخواست پول می‌کند. در این روش مجرمان یا خود را جای بستگان جا می‌زنند یا سناریوهای مختلف برای اعضای خانواده می‌چینند. آنها ممکن است مسائلی همچون تصادف، گروگان‌گیری و مواردی ازاین‌دست را مطرح کنند و با ذکر فوریت درخواست پول کنند.
استفاده از جملات دلهره‌آور، تأکید بر محرمانه بودن موضوع، تهدید در صورت عدم‌همکاری و اصرار بر اورژانسی بودن شرایط، ویژگی مشترک این نوع کلاهبرداری است. در این موارد بهتر است شما ابتدا خونسردی خود را حفظ کنید و با فرد موردنظر تماس بگیرید تا ادعای افراد را صحت‌سنجی کنید. همچنین تا زمانی که مطمئن نشدید، تحت هیچ شرایطی، پولی را بدون احراز هویت برای فرد تماس‌گیرنده واریز نکنید.
10- تماس‌های شرکتی جعلی
برخی از کلاهبرداران با ارائه اطلاعات شرکتی قابل‌اطمینان سعی می‌کنند اعتماد شما را جلب کنند و با وعده استخدام با شرایط عالی شما را ترغیب به واریز پول کنند. این افراد ظاهری حرفه‌ای از خود نشان می‌دهند و تلاش می‌کنند تا فعالیت خود را معتبر جلوه می‌دهند. برای مقابله با این نوع کلاهبرداری ابتدا نام شرکت و پروانه کسب آنها را بررسی کنید و به‌هیچ‌وجه پیش از عقد قرارداد رسمی مبلغی واریز نکنید.
پیشنهاد مطالعه: تماس امن چیست؟ تماس تلفنی بدون نمایش شماره
چگونه با کلاهبرداری تلفنی مقابله کنیم؟
اگرچه شناسایی انواع کلاهبرداری به کشف این نوع جرایم کمک می‌کند، اما این تازه آغاز ماجراست. در ادامه چند راهکار برای مقابله با تماس‌های جعلی را برایتان آورده‌ایم:
- آموزش مداوم و آگاه‌ساختن افراد از این نوع تهدیدها؛
- استفاده از برنامه‌های شناسایی و مسدودسازی تماس؛
- فعال‌سازی تنظیمات امنیتی گوشی؛
- گزارش کلاهبرداری تلفنی و شماره‌های مشکوک به پلیس فتا؛
- عدم افشای اطلاعات شخصی و بانکی.
در پایان می‌توان گفت
کلاهبرداری تلفنی یکی از روش‌های رایج سرقت پول و اطلاعات است که به روش‌های مختلف صورت می‌گیرد. با این‌که این نوع کلاهبرداری ظاهری ساده دارد، اما اگر حواس‌جمع نباشید، زندگی حرفه‌ای، مالی و عاطفی شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
هوشیاری بزرگ‌ترین سلاح شما برای مقابله با کلاهبرداری تلفنی است. بااین‌حال استفاده از خدمات ارائه‌دهندگان قابل‌اطمینان سرویس‌های تلفنی نیز می‌تواند راهی امن برای مقابله با این نوع کلاهبرداری باشد. «دفتر شما» یکی از ارائه‌دهندگان معتبر سرویس‌های تلفنی همچون تلفن ابری، تلفن گویا و مرکز تماس است که امنیت، کیفیت و سرعت تماس‌های شما را تضمین می‌کند. امیدواریم این مقاله به شما در شناخت کلاهبرداران تلفنی و پیشگیری از افتادن به دام آنها، کمک‌کننده باشد.
