اگر تا به حال استارتاپی راه اندازی نکرده‌اید و این اولین بار شما است می‌تواند کمی ترسناک به نظر برسد. به خصوص چون مستلزم کار سخت و برنامه ریزی است.
مهم‌تر از این، فقط حدود نیمی از کسب و کارها پس از پنج سال یا بیشتر زنده می‌مانند.
خوشبختانه مسیر رشد استارتاپ‌ها 9 مرحله و استراتژی دارد که میتوانید برای رشد و راه اندازی استارتاپ خود از ایده تا اجرا در نظر بگیرید.
1. با یک ایده‌ی خوب شروع کنید
اولین قدم در مسیر رشد استارتاپ این است که مشکل و راه حل را تشخیص دهید. به این دلیل که استارتاپ‌های موفق از ایده‌های کسب و کاری شروع کردند که منجر شد نیاز گروهی از مشتریان رفع شود.
اما نیازی نیست همیشه ایده‌ی شما یک ایده‌ی جدید باشد. در واقع میتوانید محصولات و سرویس‌های موجود را به روشی بهتر برای مشتری بروزرسانی کنید.
این بروزرسانی می‌تواند به سادگی موارد زیر باشد:
- تغییر ظاهری محصول
- اضافه کردن یک ویژگی جدید
- پیدا کردن یک کاربرد جدید برای محصول که مشتریان دوست داشته باشند
بر فرض مثال، اپل از ایده‌ی استیو جابز برای ساخت یک کامپیوتر شکل گرفت و از همان موقع نسخه‌های بهبود یافته‌ی بهتری که برای بازار بهتر است را ساخت. آن‌ها همچنین با محصولات جدیدی مثل آیفون و آیپاد آن را به تدریج توسعه دادند و آن‌ها را برای هر بروزرسانی مفیدتر کردند.
یک مثال این است که یک کیبرد را به آیپاد اضافه کردند که باعث شد برای استفاده مثل لپ تاپ و آسان‌تر شود. همه‌ی این خلاقیت‌ها از اپل باعث شد بیش از چند میلیون دلار ارزش پیدا کند.
در همین رابطه بخوانید: بهترین ایده های راه اندازی استارتاپ در ایران
2. یک بیزینس پلن ایجاد کنید
از آن جایی که یک ایده دارید باید یک بیزینس پلن ایجاد کنید که محصولات و سرویس‌های شما را با جزئیات توصیف کند. آن باید شامل اطلاعات در صنعت شما، عملکردها، منابع مالی و آنالیز بازار باشد.
همچنین نوشتن یک بیزینس پلن برای تامین سرمایه استارتاپ شما اهمیت دارد. سرمایه گذاران بیشتر تمایل دارند بر روی استارتاپ‌هایی که می‌توانند به صورت واضح توضیح دهند چگونه قرار است از این سرمایه استفاده کنند و چرا به آن نیاز دارند سرمایه گذاری کنند.
3. تامین سرمایه استارتاپ
هزینه‌های استارتاپ برای هر بنیانگذار متفاوت است. به هر حال، مهم نیست هزینه‌های شما شامل چه چیزهایی باشد زیرا نیاز خواهید داشت تامین سرمایه استارتاپ خود را به یکی از روش‌های زیر انجام دهید:
- خانواده و دوستان
- سرمایه گذاران فرشته
- سرمایه گذاران خطرپذیر
- وام بانکی
اگر تامین سرمایه نکردید یا نتوانستید به مقدار کافی برای کسب و کارتان پول جمع کنید، ریسک اینکه نتوانید هزینه‌های عملیاتی را در آینده بپردازید خواهید داشت. این ممکن است باعث شود مجبور شوید فعالیت استارتاپ خود را متوقف کنید.
در واقع، بر آساس آمار، تخمین زده شده که 29 درصد از استارتاپ‌ها به دلیل نداشتن پول کافی شکست خوردند.
برای اینکه اطمینان پیدا کنید به مقدار کافی سرمایه گرفتید، باید هزینه‌ها و گردش مالی را تخمین بزنید که شامل نرخ بهره وام‌هایتان نیز می‌شود. برای آن که این کار را انجام دهید میتوانید از نرم افزارهای حسابداری برای رصد هزینه‌ها و کمک به اینکه به بودجه‌ی مالی خود پایبند باشید استفاده کنید.
4. اطراف خود را با افراد درست احاطه کنید
ممکن است در راه اندازی و مسیر رشد استارتاپ ریسک‌های زیادی وجود داشته باشد. به همین دلیل است که به مشاوران مختلف کسب و کار جهت راهنمایی در مسیر نیاز خواهید داشت.
برخی از مشاورانی که به آن‌ها نیاز دارید شامل مشاور حقوقی، مشاور مالیات و … می‌شود.
ایجاد یک تیم استارتاپ درست به خصوص در مراحل اولیه‌ی کسب و کارهای کوچک دارای اهمیت فراوانی است. این بدین معنی است که باید هم بنیانگذاران، طرفین قراردادها و کارکنان خود را به دقت انتخاب کنید.
در همین رابطه بخوانید: ۶ چالش اصلی استارتاپ ها در ایران چیست؟
5. اطمینان حاصل کنید مراحل قانونی را طی می‌کنید
از طراحی محصولتان گرفته تا راه اندازی محل کارتان، آغاز به کار استارتاپ رویایی شما می‌تواند بسیار شگفت انگیز باشد. اما قبل از اینکه به طور رسمی وارد بازار شوید، باید یک سری مراحل قانونی را به درستی طی کنید که شانس بهتری برای موفقیت داشته باشید.
برخی از این مراحل قانونی شامل موارد زیر می‌شود:
- درخواست مجوز کسب و کار
- ثبت برند (نام تجاری) کسب و کار
- تشکیل پرونده مالیاتی
- ایجاد حساب بانکی جداگانه برای کسب و کار
- آشنایی با قوانین صنف
- طراحی قرار داد برای مشتریان و هرکس دیگری که قرار است با او کار کنید
6. مکان خود را تثبیت کنید (فیزیکی و آنلاین)
اگر به ایجاد تشکیلات تولید نیاز دارید یک فضای دفترکار راه اندازی کنید یا یک مغازه اجاره کنید، این شما هستید که باید تعیین کنید اجاره یا خرید دفتر کار برای شما مناسب است. اگر اقدام به خرید ملک موردنظر کنید میتوانید برای درآمد بیشتر بخشی از آن را اجاره دهید.
اگرچه، یکی از دلایلی که استارتاپ‌ها در ابتدا اقدام به کرایه می‌کنند این است که می‌توانند پول خودشان را در جنبه‌های دیگری از شرکت سرمایه گذاری کنند. همچنین اجاره راه ارزان‌تری برای تثبیت مکان استارتاپ شما است.
در نظر داشته باشید که قیمت‌های اجاره می‌توانند ناگهان افزایش داشته باشد که شما را مجبور به صرف هزینهی بیشتر یا جابجایی دفترکارتان می‌کند.
در دنیای دیجیتال امروز، این موضوع اهمیت دارد که حضور آنلاین و یک فروشگاه اینترنتی داشته باشیم. در واقع بدون آن برای موفق شدن به مشکل خواهید خورد. این موضوع به این دلیل است مشتریانی که آنلاین خرید می‌کنند و برای کسب اطلاعات بیشتر نسبت به محصولات شما از گوگل استفاده می‌کنند در حال افزایش هستند. از همه مهم‌تر داشتن وبسایت مزایایی به همراه دارد که به برخی از آن‌ها در ادامه اشاره کرده‌ام:
- کسب و کار شما را به صورت 24 ساعته، آخر هفته‌ها و حتی تعطیلات فعال نگه می‌دارد که منجر به افزایش فروش می‌شود.
- به شما کمک می‌کند به مشتریانی از سراسر دنیا دست پیدا کنید.
- مشتریان می‌توانند از طریق آن بررسی‌های راجع به محصول را بخوانند که این اعتبار برندتان را افزایش می‌دهد.
حتی میتوانید با استفاده از بلاگ حضور آنلاین خود را پررنگ‌تر کنید. این باعث می‌شود خود را به عنوان یک متخصص در حوزه‌ی کاریتان معرفی کنید. همچنین می‌توان به وسیله‌ی سئو امکان دیده شدن برندتان در نتایج جستجوی گوگل را بیشتر کنید. البته قرار دادن پست در پلتفرم‌های شبکه اجتماعی نیز همیشه ایده‌ی خوبی است، جایی که مخاطبان شما بیشتر مواقع از آن استفاده می‌کنند.
در همین رابطه بخوانید: راهنمای کامل انتخاب نام برای شرکت
7. مارکتینگ پلن را توسعه دهید
هر استارتاپی نیاز دارند مقدارهای مختلفی از پول و زمان را صرف بازاریابی کند. این هزینهی بسیار مهمی است چون به شما کمک می‌کند:
- هویت برند ایجاد کنید
- از رقبا متمایز شوید
- روابط با مشتریان را بسازید و وفاداری ایجاد کنید
- بیشتر دیده می‌شوید که منجر به جذب مشتریان جدید می‌شود
- اعتبار شرکت خود را تقویت کنید
برخی از فعالیت‌های بازاریابی استارتاپی که باید به فکر انجام دادن آن‌ها باشید شامل موارد زیر است:
- استفاده از شبکه اجتماعی برای تعامل با مشتریان و تبلیغ تخفیفات محصولات
- دادن جایزه به مشتریانی که بیشتر از یک بار خرید می‌کنند و دوباره بازمی‌گردند
- ارائه‌ی نمونه‌ها یا دموهای رایگان
- اسپانسر شدن در رویدادها که نام برندتان در اجتماع‌های مرتبط بر سر زبان‌ها بیفتد
8. یک پایگاه مشتریان ایجاد کنید
برای اینکه استارتاپ‌تان یک موفقیت بلند مدت داشته باشد، باید یک پایگاه مشتریان ایجاد کنید. مشتریان وفادار موجود در پایگاه مشتریان می‌توانند به روش‌های زیر به شما کمک کنند:
- فروش را افزایش می‌دهند، چون آن‌ها تمایل دارند برای شرکت شما پول صرف کنند
- این پیام به مشتریان جدید القا می‌شود که برندتان قابل اعتماد است
- مشتریان قبلی بازمی‌گردند که باعث می‌شود دیگر نیازی به صرف زمان و هزینهی هنگفت برای پیدا کردن مشتری جدید نباشد
برخی از روش‌هایی که میتوانید مشتریان را جذب کنید و آن‌ها را نگه دارید:
- به صورت منظم یک محصول یا سرویس خوب ارائه دهید
- راه اندازی برنامه‌های وفاداری برای نگه داشتن آن‌ها
- از افیلیت مارکتینگ در شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید که شامل دادن تبلیغ به اینفلوئنسرها برای تبلیغ محصولات به مخاطب هدف شما می‌شود
- تمرکز بر خدمات مشتریان خوب
- استفاده از تحقیق بازار برای درک بهتر انتظارات مشتریان
- گرفتن بازخورد مستقیم از مشتری
از همه مهم‌تر اینکه شورای بین المللی مراکز خرید (ICSC) به این پی برد که 92 درصد از مشتریان به خرده فروش‌های خاص وفادار هستند چون قیمت‌های عادلانه‌ای ارائه می‌دهند که با ارزش محصول سازگاری دارد این در حالی است که 79 درصد به دلیل کیفیت محصول تبدیل به مشتریان وفادار شدند.
9. برنامه ریزی برای تغییر
استارتاپ‌ها به شدت در سال‌های اولیه عملکرد خود تغییر می‌کنند. یک کلید برای موفقیت تکامل یافتن و سازگاری بیزینس مدل شما با بازار و صنعت است.
برخی از استراتژی‌هایی که میتوانید به وسیله‌ی آنان اطمینان پیدا کنید برای سازگاری آماده هستید:
- متفکران آینده‌نگر را استخدام کنید، بنابراین شما می‌دانید تیمتان انطباق پذیر است
- به بازخورد مشتریان، تامین کنندگان و دیگران که با آن‌ها کار می‌کنید گوش کنید
- با ترندهای صنعت خود به روز بمانید
به یاد داشته باشید کسب و کارهایی که با انتظارات مشتریان سازگار می‌شوند می‌توانند خود را برای سال‌ها تثبیت کنند.
نمونه‌ی یک مسیر رشد موفقیت آمیز؛ استارتاپ دیوار
یکی از استارتاپ‌های ایرانی که مسیر رشد موفقیت آمیزی داشته و ناگهان رشد خوبی را تجربه کرد پلتفرم دیوار است.
برای اولین بار در سال 1391 حسام آرمندهی و رضا محمدی به دنبال طراحی اپلیکیشنی جهت انشار آگهی‌های آنلاین برای مردم ایران بودند. در ابتدا دیوار برای فروش محصولات دست دوم استفاده می‌شد و سپس آگهی‌های خدمات هم به آن اضافه شدند. تنها دو سال پس از راه اندازی آن دیوار توانست رکورد انتشار 40 هزار آگهی در روز را بشکند و به رتبه‌ی 100 وبسایت برتر ایرانی در الکسا دست پیدا کند. در سال 1395 نیز دیوار توانست رکورد قبلی را شکسته و به 130 هزار آگهی در روز برسد و تبدیل به 24 سایت برتر الکسا در ایران شود.راه اندا
طبق آمار در سال 1396 بیش از 25 میلیون کاربر به صورت ماهانه از دیوار استفاده می‌کردند و در سال 1398 نیز حدود 98 میلیون آگهی در سال منتشر شد. بازار خودرو و املاک دو دسته‌ی پربازدید هستند. با توجه به همین موضوع این استارتاپ تغییراتی را برای این دو بخش ایجاد می‌کند که شامل سرویس کارنامه برای کارشناسی خودرو و ایجاد پنل اختصاصی برای مشاورین املاک و نمایشگاه‌های خودرو می‌شود.
با توجه به اینکه این استارتاپ به انتظارات و نیازهای مشتریان در طول مسیر توجه کرده و خود را با آنان سازگار کرده است توانسته مسیر رشد خوبی را تجربه کند. مثلا ایجاد امکانات بیشتر برای دو دسته‌ی پربازدید املاک و خودرو که در بالا اشاره شد یکی از آنان است.
